بدن با میکرب‌ها چگونه رفتار می‌کند
میکرب‌ها، از جمله باکتری‌ها و ویروس‌ها، همیشه سعی می‌کنند تا به درون بدن شما نفوذ کنند. اگر موفق شوند در بدن ایجاد عفونت می‌کنند و باعث بیماری می‌شوند. خوشبختانه بدن شما وسایل دفاعی بسیاری دارد. پوست بدن مانند سدّی در مقابل میکرب‌ها عمل می‌کند؛ امّا چنان‌چه بعضی از آن‌ها بتوانند وارد بدن شوند گلبول‌های سفیدِ خون آن‌ها را شکار کرده و از بین می‌برند.
👇 یک گلبول سفید خون که به آن بیگانه‌خوار می‌گویند به شکار خود حمله کرده است. شکار او میکربی است که تلاش می‌کند تا عفونت ایجاد کرده و باعث بیماری شود. گلبول بیگانه‌خوار میکرب را احاطه کرده و آن را می‌خورد و از بین می‌برد.
👇 این تصویر میکروسکپی، باکتری‌های روی پوست بدن را نشان می‌دهد. این میکرب‌ها تا زمانی که روی پوست هستند بی‌خطرند امّا اگر از راه خراش پوست یا از راه دهان وارد بدن شوند باعث عفونت شده و شما را بیمار می‌کنند.
👇 دماسنج نواری روی پیشانی این پسر، دمای بدن او را نشان می‌دهد که باید در حدود 37 درجۀ سانتی‌گراد باشد. اگر بیش از این باشد احتمالاً او بیمار است. بدن برای کشتن میکرب‌ها از حرارت بالا استفاده می‌کند. حرارت بالای بدن را تب می‌گویند.
👇 پزشک در حال تزریق واکسن به این پسر است تا او را در مقابل میکرب خاصّی ایمن سازد. واکسن باعث می‌شود تا بدن این پسر موادّی را تولید کند که چنان‌چه در آینده این میکرب وارد بدن او شد آن را از بین ببرد.
👇 بریدگی پوست باعث ورود میکرب‌ها به بدن می‌شود. هرگاه در پوست شما بریدگی ایجاد شود بدن به سرعت برای بسته شدن محل بریدگی رگ و التیام زخم فعال می‌شود. ابتدا خون در محل بریدگی غلیظ و لخته می‌شود؛ سپس مانند این تصویر، خشک شده و به صورت اثر زخم در می‌آید. در زیر اثر زخم، مراحل التیام ادامه پیدا می‌کند تا پوست ترمیم شود.
👇 زمانی که رگ‌های خونی زیر پوست بریده می‌شوند پلاکت‌های خون شبکه‌ای ایجاد می‌کنند و گلبول‌های قرمز را درون آن نگه می‌دارند.
👇 این گلبول‌های قرمز که نگه داشته شده‌اند ایجاد لخته می‌کنند و زخم را می‌بندند. سپس روی لخته خشک می‌شود و به صورت اثر زخم در می‌آید.
👇 در زیر اثر زخم، پوست و رگ‌خونی یک‌دیگر را ترمیم می‌کنند و پس از مدّتی پوست قدیمی خشک شده و می‌افتد.
👇 زانوی این پسر زخم شده و مادر او محل زخم را با پنبۀ آغشته به مایع ضد عفونی کننده می‌شوید. این کار باعث می‌شود تا گرد و خاک‌ها پاک شده و میکرب‌ها کشته شوند و احتمال ورود میکرب‌ها به بدن کمتر شود.
بخشی از کتاب دانشنامۀ کوچک بدن انسان از انتشارات پیام بهاران
صفحات ۶۲ و ۶۳