کرۀ ماه، درواقع ماهوارۀ طبیعی زمین است که از صخره تشکیل شده است و شبیه یک سیّارۀ کوچک می‌باشد؛ ولی در حقیقت از سیّارۀ عطارد زیاد کوچکتر نیست. هرساله، زمین و ماه با یکدیگر، یک بارخورشید را دور می‌زنند و در خلال این گردش، همچنان ماه در مدار خود زمین را نیز دور می‌زند؛ اما همواره یک قسمت ثابتی از ماه به طرف کرۀ زمین است. سفینه‌های فضایی، عکس‌هایی از قسمت پشتی ماه گرفته‌اند که نشان می‌دهد عیناً شبیه قسمتی است‌که ما رؤیت می‌کنیم. درست مانند خورشید، ماه هرروز طلوع و غروب می‌کند؛ زیرا زمین حول محور خود می‌چرخد. یک ماه طول می‌کشد تا کرۀ ماه یک گردش‌کامل به دور زمین انجام دهد.
سطح ماه شبیه چیست؟
ما چیزهای بسیاری دربارۀ ماه می‌دانیم؛ زیرا تعداد بسیاری عکس، آن هم از فاصلۀ نزدیک توسط سفینه، از کرۀ ماه گرفته شده و فضا نوردان هم به آن سفر کرده‌اند. کرۀ ماه، مکانی است بدون هوا و آب و به‌طور کامل خالی از حیات. این بدان معنی است که در کرۀ ماه، نه باد می‌وزد و نه هوایی وجود دارد تا سطح آن را تغییر دهد، به‌طوری که جای پای فضانوردان برای میلیون‌ها سال باقی خواهد ماند. کشش قوۀ جاذبه، در سطح ماه فقط جاذبۀ زمین است که برای داشتن جوّ، کافی نیست. فضانوردان در کرۀ ماه، خود را بسیار سبک‌تر حس می‌کنند و می‌توانند به آسانی‌حتی با لباس‌های سنگین فضانوردی جست‌و‌خیز کنند. در سطح ماه تقریباً همه جا،گودی‌هایی با اندازه‌های مختلف، از کوچک تا بسیار بزرگ وجود دارد مثلاً با عرض در حدود 250 کیلومتر (150 مایل). این فرورفتگی‌ها، صدها میلیون سال پیش یعنی اندکی پس از شکل گرفتن ماه به‌وسیلۀ اصابت شهاب سنگ‌ها ایجاد شده است. بعضی جاهای بزرگ روی سطح ماه از بقیه نقاط آن، تاریک‌تر به‌نظر می‌رسند و فاقد گودی‌ها می‌باشند. آن مناطق درواقع از مواد مذاب درون ماه که به داخل‌گودال‌های بزرگ ریخته شده، به‌وجود آمده و بعدها سرد و منجمد شده است. اگر با تلسکوپ یا دوربین دوچشمی به ماه نگاه کنید، می‌توانید مناطق تاریک ماه را واضح‌تر ببینید؛ همچنین گودال‌های فراوان ماه را. این گودال‌ها نزدیک خطی که بین منطقۀ روشن و تاریک ماه قرار دارد، مشخص‌تر به‌نظر می‌رسند؛ یعنی جایی که دیوارهای بلند، گودال‌ها و نیز کوه‌ها، سایه‌های طولانی ایجاد کرده‌اند.
میانگین فاصلۀ ماه تا زمین
38400 کیلومتر (239000 مایل)
قطر
3476 کیلومتر(2160 مایل)
جرم
یک هشتاد ویکم جرم زمین
حجم
یک پنجاهم حجم زمین
قوۀ جاذبه در سطح ماه
0/165 قوۀ جاذبۀ زمین،
زمان بین دو هلال
29/53 روز
زمان گردش به دورمحور خود
27/32 روز (نسبت به ستارگان)
درجه حرارت سطح ماه
حداکثر 120 و حداقل 153- درجه
اولین کاوش موفقیت‌آمیز در ماه
به‌وسیلۀ لونای یک (ژانویه 1959م)
اولین فرود آرام در ماه
به وسیلۀ لونای 9 (ژانویه 1966)، اولین‌فرود انسان،
آپولوی 11 (ژوئیه1969م)،
اولین انسان روی کرۀ ماه
نیل‌آرمسترانگ (21 ژوئیه1969م).
👇سفینۀ ماه‌نشین آمریکایی فالکون و فرماندۀ آن «جمیز بی‌ایروین» در سال 1972روی ماه، ماشین مخصوص ماه‌پیما در کنار سفینه قرار داد.
صُوَر ماه
ماه از خود هیچ نوری ساطع نمی‌کند. درخشش ماه فقط به‌خاطر انعکاس نور کمی است که از خورشید به آن می‌تابد و تنها، نیمۀ ماه که به طرف خورشید است، می‌درخشد. همچنان‌که ماه روی مدار خود به دور زمین می‌گردد، زمین روی آن سایه می‌اندازد؛ بنابراین در زمان‌های مختلف، هلالی شکل به‌نظر می‌رسد. اشکال مختلف ماه را «صُوَر ماه» می‌گویند.
تصویر بالا نشان می‌دهد که صُوَر ماه چگونه تغییر می‌کند. همچنان که ماه به دور زمین می‌گردد، در سایۀ زمین وارد یا از آن خارج می‌شود و به این ترتیب، شکل‌ماه تغییر می‌یابد.
بخشی از کتاب دانشنامه آکسفورد، علم و تکنولوژی از انتشارات پیام بهاران
صفحه 44