عالم ربانی و مرجع بزرگوار تقلید، حضرت آیت الله العظمی حاج آقا مجتبی تهرانی(ره) از شاگردان برجستۀ مکتب فقهی، اخلاقی و عرفانی حضرت امام خمینی(ره) بودند که در ایام محرم و صفر دهۀ نود، در جلسات درس اخلاق و معارف اسلامی خود، به بررسی ابعاد گوناگون حرکت و قیام امام حسین(ع) پرداختند. متن این مباحث تحت عنوان «سلوک عاشورایی» منتشر شده است.
«حق و باطل» منزل ششم از این مجموعۀ ارزشمند است که به علاقمندان معارف ناب اهل بیت(ع) تقدیم میگردد.
فهرست مطالب کتاب به شرح ذیل میباشد:
مقدمه
جلسۀ اول:
طرح بحث
معرّفی اجمالی حقّ و باطل
جایگاه بحث «حقّ و باطل» در قیام امام حسین(ع)
۱. اوّلین برخورد امام(ع) با باطل
۲. وصیّتنامۀ امام حسین(ع)
۳. در پاسخ نامۀ کوفیان
محور اصلی قیام امام حسین(ع)
قیام و حرکت امام(ع)، با علم به عاقبت کار بود
خبر دادن از شهادت حضرت مُسلم(ع)
ذکر توسّل
جلسۀ دوم
بررسی معنای کلمۀ «حقّ»
معنای لغوی
معنای فلسفی
ابزار شناسایی حقّ
تفاوت میان حقیقت و واقعیّت
ویژگیها و آثار حقّ و باطل
ویژگیهای متضادّ
معنای سنگینی و تلخی حقّ
کراهت نفس نسبتبه حقّ
نتیجۀ صبر بر حقّ
دلیل گریز انسانها از حقّ
فرق انسان با حیوان
همسویی خواستههای نفسانی با باطل
معیار انسانیّت
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
اوّلین رویارویی سپاه حقّ و باطل
اوّلین خطبه و سکوتِ کوفیان
خطبهای دیگر و جواب حُرّ
کارکردِ عقلی که هنوز اسیر نشده
ذکر توسّل
جلسۀ سوم
مروری بر مباحث گذشته
حقّ بودن احکام و تکالیف الهی
معنای تکلیف
تعبیرات قرآن کریم
تقابل حقّ و باطل
معنای صبر بر حقّ
بشارت به آسانی
ویژگی انسانهای حقّمداران
شبیهترین به پیامبران(ع)
نزدیکترین بندگان به خدا
حقّ برایشان شیرین است
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
پیگیری حقّ
ورود به کربلا
خبر دادن از وقایع
خطبۀ امام(ع) در بدوِ ورود به کربلا
وظیفۀ مؤمن، در فضای اضلال و اغوا
اصناف یاران امام حسین(ع)
تغییر ذائقۀ زهیر
ذکر توسّل
جلسۀ چهارم
کسانی که پذیرش حقّ برایشان سنگین نیست
سنگینی حقّ برای بعضی
آزادی در نگاه اسلام
ضرورت استعانت از خدا
جمعبندی نکاتِ روایت
تغییر ذائقه فشار دارد
جایگاه «عقل سلیم» در مواجهۀ با حقّ
معنا و کارکرد عقل سلیم
تقابل نفسانیّات با عقل
راه غلبه بر هوای نفس
از تو «حرکت»، از خدا «کمک»
فهم حقّ فطری است
ابای نفس از اعلان حقّ
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
احوال مردم کوفه
امکان انکار حقّ
پوشاندن حقّ با هوای نفس
دستگیری امام حسین(ع)
حقشناسیِ عملی
ذکر توسّل
جلسۀ پنجم
مروری بر مباحث گذشته
طرح بحث
گام اوّل: پوشاندن حقّ
نهی از پوشاندن حقّ
گمراه کردن توسّط پوشاندن حقّ
همگانی بودن حقّ
باطل شکن بودن حقّ
حقّ، از بین نمیرود
بهترین ابزار پوشاندن حقّ
گام دوم: جلوهگریِ باطل
هدف، یک نیاز فطری
برنامۀ حزب شیطانی ابوسفیان
معنای «اضلال» و «اغوا»
حقّ را بپذیر و باطل را رد کن
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
گام اوّل: اضلال مردم
گام دوم: تزئین باطل
سرّ معرّفیهای مکرّر امام حسین(ع)
«اغوا» بدتر از «اضلال»
جلوۀ حقّ برای خانوادهای نصرانی
ذکر توسّل
جلسۀ ششم
پیشدستی امام(ع) در برابر حربههای دشمن
معرّفی حقّ و باطل
عدم کرنش حقّ مقابل باطل
اهمّیت فقر فرهنگی و آثار آن
پیشینۀ بحث
اهمّیت فقر فرهنگی
نمونهای از فقر فرهنگی
معیار نبودن اشخاص
دستاویز حکومت بنیامیّه
بهترین راه جذب به باطل
روشنگری امام حسین(ع)
ضرورت «تقوا» برای کسب شعور دینی
راه تحصیل امداد الهی
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
سخنان امام حسین(ع) به سپاهیان حُرّ
استفادۀ ابزاری از دین
تأثیرگذاری عنصر نفاق در گمراه کردن مردم
اصناف مختلف همراهان سیدالشهدا(ع)
۱. کسانی که نماندند
۲. کسانی که ماندند
ذکر توسّل
جلسۀ هفتم
غنی بودن فرهنگ اسلامی
رابطۀ فقر فرهنگی و مادّی
ابعاد وجودی انسان در رابطۀ با حقّ
«حقّ» نسبت به ابعاد درونی انسان
«حقّ» نسبت به ابعاد بیرونی انسان
خصوصیّات حقّ در آیات و روایات
عریان بودن حقّ
«هواهای نفسانیّه» تنها حجاب حقّ
حقّ، معرّف خود است، چون فطری است
ابعاد بیرونیِ پذیرش حقّ
اعتراف زبانی و عمل به حقّ
ضرورت اظهار حقّ
نشانۀ حقیقت
محبوبترین نزد خدا
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
امام حسین(ع): من مسلمانم!
ذکر توسّل
جلسۀ هشتم
مروری بر مباحث گذشته
حقّ و باطل در ارتباط با «قلب»
معنای شرح صدر
تأثیر شرح صدر
شرح صدر برای اسلام
تأثیر شرح صدر بر عمل
اسم ناقص و کامل
مانع اصلی «شرح صدر»
پستتر از حیوان
کارکرد «وجدان»
تأثیر تنگ نظری بر عمل
تأثیر پذیرش قلبی بر عمل
اصناف مختلف عاملین به حقّ
۱. مجاهدین نوپا
۲. اولیای خدا
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
بالاترین جهاد
تذکّر امام حسین(ع) به معاویه
اعتراف درونی حُرّ
جایگاه حقّ نزد امام حسین(ع)
جایگاه، حقّ نزد حضرت علیاکبر(ع)
ذکر توسّل
جلسۀ نهم
حقّ دیدن «باطل» و باطل دیدن «حقّ»
سنّت تکوینی الهی
طبق قانون فلسفی
حجّت درونی برای تشخیص حقّ
حجّت بیرونی برای تشخیص حقّ
بیان «تمام حقّ» اقتضای حکمت خدا است
حجّت بالغۀ الهی و کارکرد آن
حقّ بودن امام علی(ع)
هیچ کس معذور نیست
دلایل انحراف جامعۀ اسلامی بعد از پیغمبراکرم(ص)
چرا مسلمانان حقّ را رها کردند؟
عامل فریب مسلمین
شیوۀ «اولیای شیطان»
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
«کوفیان» جاهل به حقّ نبودند
آمیختگی حقّ و باطل در سپاه کوفه
اصحاب امام حسین(ع)
ذکر توسّل
جلسۀ دهم
انصاف مردم، شناسایی حقّ و اظهار آن
شناسایی درونی حقّ
اظهار بیرونی حقّ
اهمّیت اظهار حقّ و عمل به آن
اوّلین مرحلۀ عمل به حقّ
بزرگترین حقّ مؤمن بر مؤمن
محبوبترین انفاق نزد خدا
اظهار حقّ و عدم عمل به آن
کراهت اکثر مردم از عمل به حقّ
نزدیکترین بندگان به خدای متعال
رابطۀ «اقامۀ حقّ» و «عمل به حقّ»
هدف امام حسین(ع)
اهمّیت اصلاح جامعه
تلاش امام حسین(ع) برای اصلاح جامعه
نقش «تعاون»در اقامۀ حقّ
وظیفۀ بر زمین ماندۀ مسلمین
شاخصۀ حرکت امام حسین(ع)
سابقۀ حقّکشی در اسلام
اهمّیت یاری طلبیدن برای اقامۀ حقّ
«اقامۀ حقّ» با تکروی ممکن نیست
تطبیق بحث با حرکت امام حسین(ع)
اقامۀ حقّ و طلب تعاون
ذکر توسّل
جلسۀ یازدهم
اهمّیت اقامۀ حقّ در جامعه
نشانۀ دیانت و امانت
ابزارهای اقامۀ حقّ
اهمّیت فضای حاکم بر تمام جامعه
مسئولیّت اصلاح جامعه
ضرورت پایداری برای اقامۀ حقّ
یاری خدا برای اقامۀ حقّ
«اقامۀ حقّ» شکست ندارد
وظیفۀ ائمه(ع) در اصلاح جامعه
وظیفۀ عموم در قبال ائمه(ع)
«ترس از ذلّت» یکی از عوامل یاری نکردن حقّ
معنای عزّت وذلّت
عامل ایجاد «عزّت» و «ذلّت»
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
دو راهی «عزّت» و «مرگ»
عزّت خاصّ امام حسین(ع)
عامل بقای دین حقّ
عزّت حقیقی
جایگاه متفاوت امام حسین(ع)
ذکر توسّل
جلسۀ دوازدهم
مروری بر مباحث گذشته
اثر مشترک حقّ و باطل
کُشنده بودن حقّ
کُشنده بودن باطل
سنّت الهی در خصوص حقّ
«باطل» اهل خود را میکُشد
مانعیّت «خودخواهی» برای عمل به حقّ
ضرورت جلوگیری از خودخواهی
بگو: «نمیدانم»
دو وجه افتراق حقّ و باطل
۱. حقّ پایدار است و باطل رفتنی
۲. محال بودن جمع کردن حقّ و باطل
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
اوّلین کلام امام حسین(ع) در آغاز حرکت
آخرین کلام امام حسین(ع) در پایان راه
«طرد باطل» عمل به حقّ است
ذکر توسّل
جلسۀ سیزدهم
چگونگی تقابل حقّ و باطل
معنای تقابل تناقض
معنای تقابل تضادّ
نوع تقابل حقّ و باطل
جمع دنیا و آخرت
معنای نوع اوّل تضادّ
معنای نوع دوم تضادّ
نوع تضادّ حقّ و باطل
نمونهای روشن از تقابل حقّ و باطل
ماجرای جنگ جمل
چرا زبیر به حقّ نپیوست؟
فریب کاری نفس
کوچکترین «انحراف از حقّ»؛ یعنی «باطل»
رابطۀ «تولّیٖ و تبرّیٖ» با «حقّ و باطل»
نصیحت پیغمبراکرم(ص) به جابر بن عبدالله انصاری
تنها راه پیوستن حقّ
ذکر توسّل
جلسۀ چهاردهم
تقابل حقّ و باطل در قرآن کریم
اقسام انسانها در عمل به حقّ
۱. حقّشناسانِ حقمدار
۲. حقّشناسانِ باطل مدار
عاقبت باطل مداری
۳. حقّستیزی
عاقبت حقّستیزی
سنّت الهی بر بقای حقّ و نابودی باطل
۴. حقشناسانِ متلوّن
عاقبت و نتیجۀ تلوّن نسبتبه حقّ
بررسی دقیقتر یک نمونه در تاریخ
اشتباه زبیر
امام علی(ع)، محور حقّ
سختی عدول از باطل به حقّ
خرابکاری متلوّنین
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
معدود بازگشت کنندگان به حقّ در کربلا
عزّت واقعی یاران امام حسین(ع)
ذکر توسّل
جلسۀ پانزدهم
مروری بر مباحث گذشته
توصیف متلوّنین و مُداهنهگران در حقّ
خطر خطّ عوض کردن متلوّن
متلوّنین زمان امام علی(ع)
مشکلآفرینان جامعه
روش برخورد امام علی(ع) با مخالفان حقّ
آثار پرهیز از مُداهنه نسبتبه حقّ
۱. تضمین پیروزی و رستگاری
۲. امان از خسارت دنیا و آخرت
۳. رسیدن به منازل اهل حق
۴. نجات از هلاکت
ذکر توسّل
جلسۀ شانزدهم
دلیل عدم پایداری
«مُداهنهگر» دین ندارد
مُداهنهگران در آیات قرآن کریم
مُداهنهگران در روایات
هیچ عملی از اهل مُداهنه، ارزش ندارد
دلایل مُداهنهگری و انتخاب این روش
۱. برای به دست آوردن دنیا
بدترین مردم
لزوم تناسب بین هدف و وسیله
۲. برای حفظ منافع دنیوی
مذمّت حفظ دنیا به وسیلۀ دین
۳. برای دفع ضررهای دنیوی
شعار سازشکاران
نتیجۀ کنار گذاشتن حقّ
معنای «عدم المنفعه»
ضرورت بیتوجّهی به دنیا
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
مُداهنهگران در زمان امام حسین(ع)
ذکر توسّل
جلسۀ هفدهم
مروری بر مباحث گذشته
نقش مُداهنه در اغفال و استخدام مردم
نقش مردم در مسائل اجتماعی
نقش ابزاری مُداهنه
بستر مداهنۀ اجتماعی
اهمّیت تشخیص مصداق حقّ
وظیفۀ انسان نسبت به شناخت مصادیق حقّ
وجوب شناخت مصداق حقّ
شعور مهمّ است
نقش جاهلان در فریب دادن مردم
نقش جاهلان در جنگ صفّین
معنای «حُکم» در آیۀ «إِنِ الحُکْمَ إِلَّا لِلَّهِ»
کجاندیشی خوارج در معارف دینی
نتیجۀ فقر فرهنگی
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
فقر فرهنگی در کوفه
ذکر توسّل
جلسۀ هجدهم
مروری بر مباحث گذشته
آرایش کردن باطل به وسیلۀ حقّ
سوء استفاده از کجفهمی جاهلان
نمونهای از فریب خوردن کجفهمان
ریشۀ تمام کجفهمیها
خطر کجفهمی در چهرههای مذهبی
از «دیندار جاهل» بپرهیز
خطرات «فقر مادّی» و «فقر فرهنگی»
تفاوت خطر احتمالی و خطر قطعی
«دیدن»؛ راه شناخت مصداق حقّ
«شهود حقّ» نه «شنود حقّ»
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
ذکر توسّل
جلسۀ نوزدهم
مروری بر مباحث گذشته
فاصلۀ حقّ و باطل
معیار ارزشی در دین
جایگاه بینش و بصیرت دینی
اهمّیت وحی و شهود
اصل اوّلیه در دین
«غیر شهود» باطل است
جایگاه شهود در مباحث معرفتی
جایگاه شهود در فقه
ارتباط شهود با عقل سلیم و نقل صحیح
یک مثال فقهی
شعار ارزشمند
ذکر توسّل
جلسۀ بیستم
مروری بر مباحث گذشته
چگونگی رؤیت و شهود
علم، محور عمل
علم به واسطۀ رؤیت آثار
شروع معارف از شهود
ارزش بخشی یقین به عمل
تطبیق بحث با قیام امام حسین(ع)
وظیفۀ ما نسبت به شناخت حقّ
اصناف مردم نسبت به شناخت حقّ
۱. عالم ربّانی
۲. یادگیرندۀ حقّ
۳. مگسان
رفتارهای انسان باشعور
ضرورت توجّه به «راه حقّ»
باید برای حقّ زحمت کشید
یقین بیاعتبار
راه خدا خالی نمیماند
تفاوت مردم کوفه، شام و مدینه
مقایسۀ دو جریان
ویژگی مردم کوفه و شام
ویژگی مردم مدینه
ذکر توسّل
جلسۀ بیست و یکم
مروری بر مباحث گذشته
انواع مختلف جهل و جاهل
«جاهل قاصر» و «جاهل مقصّر»
تفاوت دو گروه جاهل
حجّت بالغۀ الهی در آیات و روایات
۱. بالغه: عقل و نقل
۲. محاجّۀ الهی در روز قیامت
وظیفۀ جاهل
وظیفۀ جاهل در آیات و روایات
۱. سؤال کردن
امر به پرسش
پرسیدن، راه گشایش قلب
۲. اظهار نادانی
نادانی، ریشۀ بدبختیها و دستآویز شیاطین
جهلِ جاهلان، دستمایۀ دنیاطلبان
مانعیّت دنیاطلبان برای بینش و بصیرت مردم
توهین دنیاطلبان به پیامبر اکرم(ص)
از مصیبتهای جامعۀ ما
دلیل جلوگیری از پیامبراکرم(ص)
ذکر توسّل
جلسۀ بیست و دوم
مروری بر مباحث گذشته
برنامهریزی و مقابلۀ با بیان حقّ
برنامهریزیِ آل ابیسفیان، برای مقابله با حق
از زبان فرزند عمروعاص
ممنوعیّت نقل حدیث
آیا عوامالناس معذورند؟
جعل حدیث و تحریف حقّ
۴۰۰/۰۰۰ سکّه برای جعل یک حدیث
چرا در صدر اسلام، مردم از حقّ باز ماندند؟
فقر فرهنگی
رواج شایعه پراکنی
«گفتن هر شنیدهای» دروغگویی است
شایعه، حقّ را مخفی میکند
راه عملی برای فریب دادن مردم جاهل
ظاهرسازیِ موقّت
توجّّه به علم الهی
وای بر فریبکارانِ ظاهرساز
جمعبندی مباحث مطرح شده
«حبّ ریاست» دلیل همۀ این خیانتها
ضرورت «تطابق حرف، عمل و درون»
ذکر توسّل
خاتمه
کتابنامه
فهرست آیات
فهرست روایات
نمایه
فهرست اشعار
مروری بر زندگینامۀ حضرت استاد(ره)
دربارۀ مؤسسۀ مصابیحالهُدی
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.