هلی‌کوپترها پرواز می‌کنند؛ اما نه مثل هواپیماها. آن‌ها به‌جای بال، دارای تیغه‌های بلندی هستند که در بالای آن‌ها واقع شده و به سرعت می‌چرخند تا هلی‌کوپتر را از زمین بلند کنند. هلی‌کوپترها از هواپیما کوچکتر و پُر سَر و صدا هستند؛ ولی می‌توانند از هر سطح صافی حتی از یک پُشت‌بام مسطح، بلند شوند یا بر آن فرود آیند. به‌خاطر همین خاصیت، از آن‌ها به عنوان تاکسی‌های هوایی برای حمل مسافر در مسافت‌های کوتاه استفاده می‌شود.
هلی‌کوپترها چگونه کار می‌کنند؟
هلی‌کوپتر موتوری دارد که تیغه‌های آن را به حرکت درمی‌آورد. این تیغه‌ها همچنان که می‌چرخند هوا را با فشار به‌طرف پایین می‌رانند و این باعث می‌شود که هلی‌کوپتر به‌طرف بالا برود. خلبان با کج کردن تیغه‌ها می‌تواند هلی‌کوپتر را از زمین بلند کرده، در هوا نگهداردیا فرود آورد. برای جلو رفتن، تیغه‌ها باید آنقدر کج شوند که قسمتی از هوا را همان طور که به‌طرف پایین می‌فرستند، به‌طرف عقب هم بفرستند. هلی‌کوپترها معمولاً یک پروانه در انتهای دُم خود دارند که گردش آن باعث می‌شود تا نیروی چرخش هلی‌کوپتر در جهت عکس چرخش تیغه‌ها، خنثی شود. هلی‌کوپترها نمی‌توانند به سرعتِ هواپیما پرواز کنند.
انواع هلی‌کوپترها
اکثر هلی‌کوپترها دارای یک پروانۀ بزرگ می‌باشند؛ اما بعضی از هلی‌کوپترها که برای بلند کردن و انتقال اجسام سنگین به‌کار می‌روند دارای دو یا بیشتر، پروانه هستند. نوع دیگری از هلی‌کوپتر به‌نام «اتوجیرو» هست که مستقیماً از زمین بلند نمی‌شود؛ زیرا تیغه‌های آن به وسیلۀ موتور نمی‌گردند؛ بلکه مانند پَره‌های آسیاب بادی به‌وسیلۀ جریان هوا می‌گردند. به این طریق که یک ملخ، هلی‌کوپتر را به سمت جلو می‌راند و جریان باد ایجاد شده، باعث چرخش تیغه‌ها می‌شود و هلی‌کوپتر را از زمین بلند می‌کند.
کاربردهای هلی‌کوپتر
از هلی‌کوپتر برای حمل افراد، وسایل و تجهیزات به محل‌های غیرقابل دسترس و یا بالعکس استفاده می‌شود. آن‌ها افراد یا تجهیزات را به دکل‌های نفتی واقع در دریا حمل‌می‌کنند و برای سفرهای کوتاه بین فرودگاه‌ها و مراکز شهرها به‌کار می‌روند. آن‌ها سربازان را به سرعت به مناطق‌جنگی حمل کرده و همچنین به عنوان توپ‌های هوایی (هوا به زمین) به‌کار می‌روند. هلی‌کوپترها می‌توانند از عرشۀ کشتی‌ها پرواز کرده و برای کارهای امداد و نجات در کوهستان‌ها یا دریا بسیار مناسب می‌باشند؛ زیرا می‌توانند در هوا بایستند.
👇 ادوات کنترل در هلی‌کوپتر
1ـ اهرم حرکت افقی برای حرکت به جلو، عقب یا طرفین.
2ـ پدال‌ها برای گردش به چپ یا به راست.
3ـ اهرم حرکت عمودی برای صعود یا فرود که دسته‌ای گردان برای کنترل سرعت موتور نیز دارد.
اولین هلی‌کوپتر قابل استفاده
فوکه فا 61 که به‌وسیلۀ اچ فوکه (آلمانی) در سال 1937 ساخته شد.
حداکثر سرعت هلی‌کوپتر
حدود 400 کیلومتر (250 مایل) در ساعت است.
بخشی از کتاب دانشنامه آکسفورد، علم و تکنولوژی از انتشارات پیام بهاران
صفحه 93