به هر نوع نقص در جسم، حواس و فکر، نقص عضو (معلولیت) گفته می‌شود.
نقص عضو جسمانی ، انسان را از انجام کار با دست، پا و سایر اندامهای بدن باز می‌دارد.
نقص عضو حسی ، به معلولیتهای حواس پنجگانه ـ بینایی، چشایی، شنوایی، بویایی و لامسه ـ اطلاق می‌شود.
نقص عضو فکری ، وضعیتی از مغز است که مانع از تفکر، استدلال و یادگیری صحیح انسان می‌شود. افراد مبتلا به نقص عضو فکری، مهارتهای جدید را دیرتر فرامی‌گیرند.
برخی از معلولیتها مادرزادی هستند، اما بعضی دیگر از معلولیتها در اثر حادثه یا جنگ، عارضی می‌شوند. در جمهوری اسلامی ایران ، به معلولین جنگی، “جانباز” می‌گویند. این جانبازان، پس از شهدا دارای بالاترین مقام معنوی در جامعه هستند، زیرا در دفاع از آرمانهای مقدس ایران اسلامی تا مرز شهادت ، جانفشانی کرده‌اند.