هزاران سال است که انسان در دریاها مسافرت می‌کند.
در طول سواحل، نقاطی وجود دارند که به‌طور طبیعی پناهگاههای دریای آزاد هستند. این نقاط همیشه محل‌های مناسبی برای احداث بندر بوده‌اند. در تمام نقاط دنیا، از این‌گونه بندرگاههای طبیعی استفاده کرده‌اند و آنها را به‌صورت بنادر مهم درآورده‌اند. همچنین به‌خاطر رفت و آمد کشتی‌ها و رونق تجارت، شهرهایی در کنار این بنادر ایجاد شده است. به عنوان مثال می‌توان از بندر مسقط در کشور عمّان که در خاورمیانه واقع شده، نام برد. این بندر توسط دماغه‌هایی متشکل از کوه‌های صخره‌ای و دندانه‌دار به‌صورت خلیجی کوچک درآمده است. وجود این کوه‌ها باعث حفاظت بندر و شهر از هجوم به سوی خشکی شده است. مسقط بیش از 500 سال است که به‌صورت یک بندر تجاری در خلیج فارس فعالیت دارد.
این بندر آن چنان رونق داشت که به‌صورت ایالتی مستقل درآمد؛ تا این که سرانجام به عنوان پایتختِ عمان مدرن تعیین شد. در سایر نقاط جهان، این‌گونه محل‌ها را به صورت بنادر مهم درآورده‌اند. به عنوان مثال، بندر «روتردام» در هلند در قرن سیزدهم میلادی به‌عنوان یک بندر ماهیگیری کوچک در بالای رودخانه و در 25 کیلومتری (15 مایلی) دریای شمال، تأسیس شد.
امروزه روتردام پُر رونق‌ترین بندر دنیاست. کشتی‌ها از سوی دریا و از طریق کانال جدیدی که در اواخر قرن گذشته حفر گردیده، به این بندر وارد می‌شوند.
👇 کشتی‌ها داخل بارانداز تخلیه و بارگیری می‌شوند. آنها از طریق یک آب بند وارد می‌شوند. این آب بند، سطح آب را ثابت نگه می‌دارد حتی اگر سطح آب دریا به‌وسیلۀ جذر و مدّ تغییر کند.
بنادر ماهیگیری
بعضی بنادر فقط مخصوص ماهیگیری است. در طول سواحل کشور پرتقال، تعداد زیادی بنادر کوچکِ ماهیگیری وجود دارد. قایق‌های ماهیگیری، انواع ماهی از قبیل، ساردین، نرم‌تن، ماهی روغن و ماهی حلوا را در اقیانوس اطلس صید می‌کنند. هر روزه شما می‌توانید مردان و زنانی را ببینید که در کنار بندر و در میان انبوهی از قایق‌ها و تورهای ماهیگیری نشسته‌اند. آنجا همیشه کارهای بسیاری برای انجام دادن وجود دارد؛ مانند تعمیر تورها و یا بسته‌بندی ماهی‌ها در جعبه‌ها برای فروش. هرروز عصر در خیابان‌های باریک «پِنی‌چی» بندر کوچک ماهیگیری در شمال «لیسبون» بوی ماهی کباب شده، در فضا می‌پیچد. جلوی هر خانه در یک آلاچیق گرد، چند ماهی ساردین به آرامی روی آتش ِ زغال، کباب می‌شود.
«اَبِردین» یک بندر ماهیگیری در ساحل شرقی اسکاتلند است. یکی از مهم‌ترین ماهی‌هایی که در بندر اَبرِدین صید می‌شود، شاه ماهی است. در حالی که اکثر ماهی‌های صید شده؛ به‌صورت تازه فروخته می‌شود، شاه ماهی را معمولاً نمک سود کرده و بعد می‌فروشند. بیش از 200 سال است که صنعت عظیم نمک سود کردن ماهی در بندر ابردین تاسیس و گسترش یافته است. ابتدا شکم ماهی‌ها را خالی می‌کنند و سپس آنها را در چلیک‌های چوبی در آب نمک می‌خوابانند.
بنادر مسافرتی
«دووِر» یک بندر مسافرتی در جنوب شرقی انگلستان می‌باشد که از دوران رومن‌ها تا به امروز باقی مانده است. این بندر تا بندر «کالایس‌ِ» فرانسه فقط 34 کیلومتر (21 مایل) فاصله دارد. دوور یک بندر مهم برای حمل مسافر از عرض کانال انگلیس به قارۀ اروپا می‌باشد. این بندر در میان صخره‌های معروف گچی سفید رنگ دوور قرار گرفته است. مسافران در ساختمان ترمینال، بلیط‌ها و گذرنامه‌های خود را نشان داده و به داخل کشتی‌ها قدم می‌گذارند.
کشتی‌های مسافربری، اتومبیل‌ها و تریلی‌ها را هم حمل می‌کنند. در پارکینگ‌های بزرگ، رانندگان منتظر می‌مانند تا وسایل نقلیه را به درون کشتی‌ها برانند.
این نوع کشتی‌های مسافربری را «ماشین بَر» می‌نامند؛ زیرا علاوه بر مسافر، ماشین‌های آنها را نیز حمل می‌کنند. برای وسایل نقلیه باری، این روش، حمل کالا را بسیار سریع‌تر می‌کند؛ زیرا از تخلیه و بارگیری مجدد از کامیون به کشتی و از کشتی به کامیون جلوگیری می‌شود. در پُر رونق‌ترین اوقات، هر نیم‌ساعت یک کشتی مسافربر از بنادر کالایس و «بولوگن » فرانسه و همچنین از بنادر بلژیک و هلند می‌آید و می‌رود.
👇 اینجا روتردام در کشور هلند است و کانتینرها را با ر کشتی می‌کنند. روتردام را انبار کالا می‌نامند زیرا کالاها به آنجا وارد و سپس از آنجا به سایر کشورها نظیر آلمان صادر می‌شود.
بزرگترین بندر
بندر متعلّق به نیویورک و «نیوجِرسی» که دارای1215 کیلومتر (755 مایل) آب‌های قابل کشتیرانی است،با داشتن وسعتی بیش از 238 کیلومترمربع (92 مایل مربع) بزرگترین بندر جهان است.
پُررونق‌ترین بندر
بندر روتروام که در سال 1988 مقدار 8/272 میلیون تُن کالا را جابه‌جا کرده است پر رونق‌ترین بندر می‌باشد. روتردام همچنین بزرگترین بندر مصنوعی می‌باشد که سطحی برابر با 100 کیلومترمربع (38 مایل مربع) را می‌پوشاند.
بخشی از کتاب دانشنامه آکسفورد، علم و تکنولوژی از انتشارات پیام بهاران
صفحه 114-115