بعضی از دستگاه‌های خوراک‌پزی، گاز سوزند. بعضی دیگر،با برق و یا سوخت جامد کار می‌کنند. استفاده از خوراک‌پزهای گازسوز راحت است زیرا به سرعت داغ شده و به سرعت خنک می‌شوند.
اجاق‌ها و فرها
اجاق‌های خوراک‌پزی از تعدادی شعله تشکیل شده‌اند که برای آب پز کردن، یا سرخ کردن و یا با بخار پختن غذا به‌کار می‌روند. در یک اجاق ِگازی، منبع حرارت شعلۀ گاز است. در اجاق‌های برقی، حرارت به‌وسیلۀ سیم‌پیچ اِلمنت که درون حفاظی از فلز یا سرامیک قرار دارد، تأمین می‌شود. بعضی اجاق‌های برقی به جای المنت از حرارت لامپ‌های تنگستن هالوژن استفاده می‌کنند. یکی از جدیدترین اجاق‌های برقی، اجاق‌های القایی هستند. طرز کار این نوع اجاق‌ها به‌وسیلۀ ایجاد حوزۀ مغناطیسی است. غذا در ظرفی فلزی و در حوزۀ مغناطیسی قرار گرفته و داغ می‌شود. در این روش، فقط غذا حرارت می‌بیند.
فِر وسیله‌ای است که غذا در آن به صورت در بسته پخته می‌شود. در اکثر فِرها، حرارت بالای فِر از حرارت زیر آن بیشتر است. بعضی از فِرهای برقی، پنکه‌هایی دارند که هوای فِر را به جریان می‌اندازند؛ به طوری که درجۀ حرارت در سرتاسر فضای فِر به یک اندازه است. بعضی دستگاه‌های خوراک‌پزی، ترکیبی از فرهای گازی، برقی و یا مایکرو وِیو هستند.
فِرهای مایکرو ویو و دیگر دستگاه‌های کوچک پخت و پز
نوع کوچکتر فرهای برقی برای اهداف ویژه‌ای ساخته شده است. بعضی مانند فِرهای مایکرو ویو، بسیار فشرده هستند؛ به طوری که در فضای کوچکی جای می‌گیرند. فِرهای مایکرو ویو می‌توانند بسیاری از کارهای دستگاه‌های پخت و پز را انجام دهند. علاوه بر این، غذا را خیلی زودتر می‌پزند و به این ترتیب، در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود. حرارت این نوع فِر، زمانی ایجاد می‌شود که امواج مایکرو ویو، داخل غذا می‌شوند و مولکول‌های غذا را مرتعش می‌سازند. اصطکاک بین مولکول‌ها، حرارت را بالا برده و غذا را از داخل می‌پزد.
نوع دیگری از دستگاه‌های پخت و پز، خیلی‌کوچک هستند و می‌توان آن‌ها را روی میز قرار داد. بعضی دیگر مانند دیگ‌های زودپز هستند که با فشار بخارآب، زمان پختن را کاهش می‌دهند. آرام‌پزها طوری طراحی شده‌اند که غذا را بسیار آهسته می‌پزند. دستگاه‌های سرخ‌کننده و کباب پزهایی هستند که با اشعۀ مادون قرمز کار می‌کنند و می‌توانند با دقت کنترل شده‌ای، کارهای مشخصی را انجام دهند.
👇 این فِر که درون دیوار ساخته شده و در معرض دید می‌باشد، یک صفحۀ شیشه‌ای و یک دستگاه حرارت سنج دارد.
👇 این آشپزخانه در قرن 19 میلادی در خانۀ اردیگ، واقع در ایالت رکسهام ویلز، در یک شاه‌نشین بزرگ ساخته شده است. حرارت به‌وسیلۀ سوزاندن چوب یا ذغال سنگ در مرکز اجاق ایجاد می‌شد.
اولین دستگاه پخت و پزگازی در سال 1834 ساخته شد. اما تا سال 1860 به تولید انبوه که برای همه قابل‌خرید باشد، نرسید.
اولین فر برقی در سال 1891 در آمریکا ساخته شد.
بخشی از کتاب دانشنامه آکسفورد، علم و تکنولوژی از انتشارات پیام بهاران
صفحه 81