آب و هوا به شرایط جوّی یا متوسطِ وضع هوای یک منطقه در مدت زمانی نسبتاً طولانی گفته می‌شود. وضع هوا روز به روز تغییر می‌کند، ولی آب و هوا ثابت می‌ماند.
خورشید بیشترین تأثیر را بر آب و هوا دارد و به زمین، دریا و هوا گرما می‌دهد. کشورهای نزدیک خط استوا، بیشتر از کشورهای شمال یا جنوب کرۀ زمین گرما دریافت می‌کنند و در نتیجه آب و هوای گرمتری دارند. اشعۀ خورشید به راحتی به قطبهای شمال و جنوب نمی‌رسد؛ بنابراین هوای این مناطق، بسیار سرد است.
هنگامی که خورشید هوا را گرم می‌کند، باد ایجاد می‌شود و این باد نیز آب و هوا را سردتر و یا گرمتر می‌کند. اگر باد دارای باران باشد، موجب بارندگی، و اگر خشک باشد، موجب خشکی آب و هوا می‌شود.
باد به همراه حرارت خورشید باعث پیدایش جریان‌های اقیانوسی می‌شود. گلف استریم ، جریانی دریایی است که از مکزیک به سمت شمال غربی اروپا حرکت می‌کند. در زمستان، گرمای آب این جریان، آب و هوای انگلستان را ملایمتر از کشورهای شمال اروپا می‌کند.
کوهها نیز بر آب و هوا تأثیر می‌گذارند. در قلۀ یک کوه پوشش هوا نازکتر است و در نتیجه نسبت به هوای دامنۀ کوهها و دره‌ها حرارت کمتری را جذب می‌کند و نگه می‌دارد.