اکثر دانشمندان معتقدند که جهان بین 10 تا 15 هزار میلیون سال قبل با حادثه‌ای که آن‌ها نام آن را «انفجار بزرگ» گذاشته‌اند، آغاز شده است. ما تصوّر می‌کنیم این حادثه، نوعی انفجار عظیم بوده که طی آن، کل‌مواد و انرژی جهان ایجاد شده است.
در ابتدا، جهان به‌طوری باورنکردنی متراکم و پرحرارت بوده‌است؛ سپس همچنان‌که منبسط می‌شده، کهکشان‌ها و ستاره‌ها شکل می‌گرفته‌اند. جهان از آغاز تا به امروز درحال انبساط بوده است؛ ولی ما نمی‌دانیم آیا این گسترش برای همیشه ادامه خواهد داشت یا دوباره شروع به کوچک شدن خواهد کرد.
موجودات کیهانی
اجرام آسمانی ما از عناصری تشکیل یافته‌اند که هم حاصل واکنش‌های هسته‌ای در مراکز ستارگان است و هم حاصل ِ انفجارهای عظیمی است که هنگام مرگ ستارگان و ایجاد اَبَر نواَخترها به وقوع می‌پیوندد. این عناصر احتمالاً بعداً به‌صورت ابرهای عظیمی از گـَرد و غُبار فضایی درآمده و نهایتاً دوباره متراکم و باعث تشکیل کهکشان راه شیری، منظومه شمسی و زمین شده‌اند.
حفره‌های سیاه(سیاه چاله‌ها)
حفرۀ سیاه، اصطلاحی است که اخترشناسان در مورد یک نوع ستارۀ بسیار عجیب به‌کار می‌برند. این ستاره، هیچ نوری ساطع نمی‌کند؛ اما به‌قدری متراکم است و نیروی جاذبه‌اش آنقدر قوی است که هرچیزی را که به آن نزدیک شود، به درون خود می‌کشد و هر چیزی که به درون این ستاره کشیده شود، کاملاً ناپدید می‌گردد.
اخترشناسان فکر می‌کنند که چندین حفرۀ سیاه در فضا وجود دارد؛ اما حصول اطمینان در مورد این فرضیه، ساده نیست؛ زیرا این حفره‌ها قابل رؤیت نیستند و باید در جستجوی موادی بود که به درون این حفره‌ها کشیده می‌شوند. وقتی این اتفاق می‌افتد، اشعۀ ایکس ساطع می‌شود. پس ممکن است ستاره‌هایی که اشعۀ ایکس ساطع می‌کنند و توسط اخترشناسان کشف شده‌اند، همان حفره‌های سیاه باشند.
نیروی جاذبه برتر
احتمالاً حفره‌های سیاه، زمانی ایجاد می‌شوند که یک ستارۀ بزرگ، منفجر می‌شود. پس از انفجار، قسمت‌های داخلی ستاره که به اطراف پاشیده شده است (به علت نیروی جاذبۀ درون ستاره) مجدداً روی هم می‌ریزند تا این که دوباره، کاملاً جمع و متراکم می‌گردند. وقتی شما توپی را به طرف بالا می‌اندازید، توپ دوباره به طرف پایین برمی‌گردد؛ چون نیروی جاذبۀ زمین، آن را به طرف خود می‌کشد. زمانی که ستاره‌ای با وزنی سه برابر وزن خورشید فرو می‌پاشد، نیروی جاذبه‌اش آنقدر قوی است که حتی شعاع‌های نور نیز نمی‌توانند از آن فرار کنند. اخترشناسان می‌گویند احتمال دارد که حفره‌های سیاهی با جرمی میلیون‌ها برابر جرم خورشید در مرکز بعضی کهکشان‌ها وجود داشته باشد.
👇اثر خیالی نقاشان از حفرۀ سیاه که احتمال دارد در مرکز کهکشان راه شیری ما، قرار داشته باشد. گاز، گرد و غبار و ستارگان به‌وسیلۀ حوزۀ جاذبۀ بسیار قوی آن بتدریج به درون حفرۀ سیاه کشیده می‌شوند.
یک حفرۀ سیاه، با جرمی برابر جرم خورشید، فقط حدود 6 کیلومتر (4 مایل) قطر دارد. یک حفره، با جرمی برابر جرم زمین، تنها حدود 18 میلی‌متر (سه چهارم اینچ) عرض دارد.
بخشی از کتاب دانشنامه آکسفورد، علم و تکنولوژی از انتشارات پیام بهاران
صفحه 60