بالونها و کشتیهای هوایی با استفاده از گازهای سبکتر از هوا به پرواز درمیآیند. بالونها به وسیلۀ باد به حرکت درمیآیند؛ حال آنکه کشتیهای هوایی، پرواز میکنند و قابل هدایت هستند.
در سال 1783، اولین بالون سرنشیندار با استفاده از هوای گرم به هوا فرستاده شد. این بالون توسط برادران “مونگُلفیه” فرانسوی ساخته شده بود و از کیسهای که انتهای آن باز بود، تشکیل شده بود. آتشی که زیر این بالون، روشن بود، هوای گرم لازم برای پرواز آن را فراهم میکرد.
در همین سال، اولین بالونی که از گاز پر شده بود، به هوا فرستاده شد. این گاز، هیدروژن بود و پرواز با آن بهسادگی انجام میگرفت. برای پایین آوردن بالون، کافی بود شیر گاز را باز کنند تا مقداری گاز خارج شود.
در سدۀ 1800 میلادی، بالونهای سرنشیندار برای دیدهبانی در امور نظامی نیز مورد مصرف قرار گرفتند. امروزه، بالونها در بررسی وضعیت آب و هوا مورد استفاده قرار میگیرند و پرواز با بالونهای هوای گرم، ورزش پر طرفداری شده است.
کشتیهای هوایی
کشتیهای هوایی، از بالونها بزرگتر هستند. سادهترین نوع آن، کیسهای است لولهای شکل که درون آن یک کابین و چند موتور قرار دارد. کشتیهای هوایی پیشترفتهتر، دارای اسکلتی محکم هستند که روی آن پارچه مخصوصی کشیده شده است. در سال 1852 اولین کشتی هوایی با موفقیت پرواز کرد.
قدرت آن، توسط یک موتور بخار تأمین میشد که قادر بود کشتی هوایی را با سرعت 8 کیلومتر در ساعت به جلو براند. در طول جنگ جهانی اول از کشتیهای هوایی برای بمباران شهرها استفاده میشد. در سال 1919 “آر ـ 34″، ساخت انگلستان برای اولین بار از فراز اقیانوس اطلس عبور کرد. در 1929، بالون معروف آلمانی به نام “گراف زپلین” پرواز دور کرۀ زمین را انجام داد. سرانجام، به دلیل چند حادثه دلخراش ساختن این گونه کشتیهای هوایی متوقف گردید. آنها برای جابه جا کردن مسافر به اندازه کافی مطمئن نبودند، چون از گاز خطرناک هیدروژن پر میشدند. امروزه، کشتیهای هوایی با گاز هلیوم پر میشوند. این گاز چون آتش نمیگیرد، از هیدروژن مطمئنتر است. از کشتیهای هوایی برای کارهای مختلفی مانند تبلیغات و فیلمبرداری استفاده میشود.