باکتریها، موجودات بسیار کوچکی هستند که با چشم غیر مسلح دیده نمیشوند و سادهترین شکل زندگی را دارند. آنها به گیاهان بیشتر شبیه هستند تا به جانوران. دارای شکلها و اندازههای مختلفی هستند و در زیر میکروسکوپ به شکلهای میلهای، مارپیچی و گِرد، دیده میشوند.
هزاران نوع باکتری وجود دارد. آنها تقریباً در همه جای زمین به تعداد بسیار زیاد یافت میشوند. برخی از آنها درون خاک زندگی میکنند و با تجزیۀ مواد گیاهی و جانوری، سبب غنی شدن آن میگردند. باکتریها، همچنین گاز نیتروژن را از هوا میگیرند و به شکلهایی تبدیل میکنند که به رشد گیاهان کمک میکند. حتی بعضی از باکتریها در بدن ما زندگی میکنند. وظیفۀ این گروه از باکتریها، کمک به هضم غذاست.
گرچه، بیشتر باکتریها کاملاً بیضرر هستند، ولی بعضی از آنها میتوانند بیماریزا باشند که ما آنها را به نام میکروب میشناسیم. کورَک و دُمَل به وسیله باکتریها ایجاد میشوند. تعداد کمی از باکتریها هم به محض ورود به داخل بدن انسان، باعث مرگ وی میشوند.
باکتریها، بسیار سریع تکثیر میشوند. بعضی از آنها در هر 20 دقیقه تبدیل به دو باکتری میشوند و بدین صورت، تنها در طول چند ساعت از هر باکتری میلیونها باکتری به وجود میآید.
اکنون، داروهایی در دسترس قرار دارند که باکتریها را از بین میبرند. “سولفونامیدها” موادی شیمیایی هستند که از رشد باکتریها جلوگیری میکنند. آنتی بیوتیکهایی چون پنیسیلین، باکتریها را نابود میکنند، ولی چون باکتریها بسیار سریع تکثیر میشوند، خیلی زود انواع جدیدی از باکتری پدید میآیند
که در مقابل این داروها مقاوم هستند. پس باید داروهای جدیدی ساخته شوند تا انواع جدید باکتری را از بین ببرند.
لویی پاستور شیمیدان مشهور فرانسوی، اولین کسی بود که دربارۀ باکتریها مطالعه کرد. وی متوجه شد که باکتریها باعث فاسد شدن مواد غذایی میگردند. با این وجود، ما با استفاده از انواعی از باکتریها طعم مطبوعی به غذا میدهیم. پنیر و برخی از گوشتها توسط برخی از این باکتریها آمادۀ خوردن میشوند؛ به همین دلیل، بعد از مدتی روی بعضی از پنیرها لکههای سبز و آبی مشاهده میگردد. هنگامی که مواد غذایی را داخل یخچال نگهداری میکنیم، سرما سبب کاهش فعالیت باکتریها میشود. هر چه سرما بیشتر باشد، مواد غذایی مدت بیشتری سالم میمانند.