باستان شناسی، علم بررسی و مطالعۀ تاریخ از طریق آثار پیشینیان است. ابزار، خانه‌ها، معابد، مقبره‌ها، اشیایی که در گذشته ساخته شده‌اند و حتی یک تکه زباله، ما را با چگونگی زندگی پیشینیان آشنا می‌کنند. باستان‌شناسان همۀ این چیزها را مطالعه می‌کنند؛ از بزرگترین مقبره‌ها تا ریزترین سنجاقها یا گیره‌ها. باستان‌شناسی نوین، در دوران رنسانس ، یعنی هنگامی که مردم به فرهنگ روم و یونان باستان علاقه‌مند شدند، آغاز شد.
در ابتدا، تمام محلهای باستانی به خاطر دستیابی به گنجهای درون آنها غارت و ویران می‌شدند. ولی از اوایل دهۀ 1800 باستان‌شناسان با دقت به حفاری این محلها و حفظ تمام آثار و بقایا پرداختند و اکتشافات مهیج و مهمی انجام دادند که کشف بازمانده‌های شهر تروای باستان (1871)، تمدن اولیه یونان در میسنا (1876) و آرامگاه فرعون توتانخامون در مصر (1922) از آن جمله به شمار می‌آیند.
امروزه، علوم مختلف به باستان شناس کمک می‌کنند تا او به تحقیقاتش ادامه دهد. تعیین عمر به کمک کربن رادیواکتیو و بررسی حلقه‌های درختان به ما کمک می‌کند تا از زمان ساخته شدن بسیاری از اشیا آگاه شویم. عکسهایی که با استفاده از اشعۀ ایکس و اشعۀ مادون قرمز گرفته می‌شوند، می‌توانند طرحهای محو شده یک کاسۀ مفرغی را به ما نشان بدهند. باستان‌شناسی حتی در زیر دریاها نیز انجام می‌شود. باستان‌شناسان می‌توانند با استفاده از تجهیزات پیشرفتۀ غواصی، کشتی‌های غرق شده و سایر بقایای بازمانده از گذشته‌های دور را نیز کشف کنند.